Hanes Moldofa
O'r 15g i 1812, yr oedd Tywysogaeth Moldofa, neu Foldafia, hefyd yn cynnwys rhanbarth Besarabia i'r dwyrain, tiriogaeth ddadleuol a hawliwyd gan y Rwsiaid a'r Otomaniaid. Ym 1812, ildiwyd Besarabia a dwyrain Moldofa i Ymerodraeth Rwsia, a elwid oll yn "Fesarabia",[1] a fyddai'n meddu ar ymreolaeth nes iddi gael ei chyfeddiannu i Rwsia ym 1828. Ar ochr arall y ffin, unodd Tywysogaethau Donaw i ffurfio Tywysogaeth Rwmania ym 1862. Datganodd Besarabia ei hannibyniaeth oddi ar Rwsia ym 1918 ac unodd â Rwmania. Ym 1940 gorfodwyd i Rwmania ildio Besarabia i'r Undeb Sofietaidd, a châi ei chyfuno â llain arall o dir i ffurfio Gweriniaeth Sofietaidd Sosialaidd Moldafia. Yn sgil cwymp yr Undeb Sofietaidd ym 1991, datganwyd annibyniaeth Gweriniaeth Moldofa, ac yn aelod o Gymanwlad y Gwladwriaethau Annibynnol. Arweiniodd gwrthdaro ethnig at ddatgan annibyniaeth yn rhanbarthau Dniestr a Gagauz, a chanddynt boblogaethau mawr o Rwsiaid ac Wcreiniaid. Mae nifer o Foldofiaid yn cefnogi'r mudiad i uno'r wlad â Rwmania. Enillodd y comiwnyddion yr etholiad yn 2001, a buont mewn grym nes 2009. Ffurfiwyd llywodraeth glymblaid.[2]
Ar 3 Mawrth 2022, yn fuan ar ôl goresgyniad Wcráin gan Rwsia, ymgeisiodd Moldofa i ddod yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd. [3] Ar 23 Mehefin 2022, rhoddodd y Cyngor Ewropeaidd statws ymgeisydd i Foldofa ar gyfer mynediad i'r Undeb Ewropeaidd. [3]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Marcel Mitrasca, Moldova: A Romanican Province Under Russian Rule (Diplomatic History from the Archives of the Great Powers) (Efrog Newydd: Algora, 2002) T. 46
- ↑ Harding, Luke (30 Gorffennaf 2009). "Moldova votes out Europe's last ruling Communists". the Guardian (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 Mawrth 2018. Cyrchwyd 4 Mai 2018.
- ↑ 3.0 3.1 "Moldova". www.consilium.europa.eu (yn Saesneg). Cyrchwyd 2022-11-23.
Darllen pellach[golygu | golygu cod]
- Iurie Stamati, The Slavic Dossier: Medieval Archaeology in the Soviet Republic of Moldova (Leiden: Brill, 2019).