Briksdalsbreen
 | |
| Math | rhewlif  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Rhan o'r canlynol | Jostedal Glacier |
| Sir | Stryn Municipality |
| Gwlad |  Norwy |
| Cyfesurynnau | 61.6658°N 6.89°E |
| Cadwyn fynydd | Scandinavian Mountains |
 | |
.jpg)
Briksdalsbreen (Cymraeg: rhewlif Briksdal) yw un o'r rhannau mwyaf hygyrch ac adnabyddus o rewlif Jostedalsbreen. Mae Briksdalsbreen wedi'i leoli ym mwrdeisdref Stryn yn sir Sogn og Fjordane, Norwy. Mae'r rhewlif ar ochr ogleddol y Jostedalsbreen, yn Briksdalen (dyffryn Briks) sydd wedi'i leoli ym mhen draw dyffryn Oldedalen, tua 25 kilometre (16 mi) i'r de o bentref Olden. Mae wedi'i leoli ym Mharc Cenedlaethol Jostedalsbreen. Mae'r Briksdalsbreen yn diweddu mewn llyn rhewlifol bychan o'r enw Briksdalsbrevatnet, sydd 346 metre (1,135 ft) uwchlaw lefel y mor.[1] Mae maint Briksdalsbreen yn dibynnu nid yn unig ar dymheredd; mae hefyd yn cael ei effeithio gan ddyodiad. Mae mesuriadau ers 1900 yn dangos newidiadau bychain yn y degawdau cyntaf, a symudiad ym mlaen y rhewlif yn 1910 a 1929. Yn y cyfnod rhwng 1934 a 1951, ciliodd y rheiwlif gan tua 800 metre (2,600 ft), gan ddatgelu'r llyn rhewlifol. Yn y cyfnod rhwng 1967 a 1997 lledaenodd y rhewlif 465 metre (1,526 ft) a gorchuddio'r llyn yn gyfan gwbl, gyda blaen y rhewlif yn cyrraedd arllwysfa'r llyn. Cafodd y rhewlif sylw rhyngwladol yn y 1990au am ei fod yn tyfu ar adeg pan oedd rhewlifoedd Ewropeaidd eraill yn lleihau.[2]
Ar ôl y flwyddyn 2000, ciliodd y rhewlif eto. Yn 2004 roedd wedi cilio i 230 metre (750 ft) y tu ol i arllwysfa'r llyn ac yn 2007 roedd blaen y rhewlif ar dir sych y tu ol i'r llyn. Yn hyn o beth, roedd ei safle yn cyfateb i'r hyn ydoedd yn y 1960au. Fodd bynnag, mae arbenigwyr yn tybio bod maint y rhewlif ar ei leiaf ers y 13g.
Yn 2008, dim ond 12 metre (39 ft) roedd blaen y rhewlif wedi cilio ers iddo gael ei fesur yn 2007.[3] Yr esboniad dros arafiad yn ymdoddiad y rhewlif yw bod y rhewlif bron yn gyfan gwbl ar dir sych. Gwelodd aeaf 2007-2008 gynnydd ym mas y rhewlif, ac roedd disgwyl i hynny symud blaen y rhewlif ymlaen o gwmpas 2010.[4][5] Cafodd hyn ei gadarnhau yn hydref 2010, pan dangosodd mesuriadau bod y rhewlif wedi symud ymlaen 8 metr yn ystod y flwyddyn flaenorol.[6] Roedd hyn, fodd bynnag, mewn cymhariaeth a mesuriadau 2009, a welodd y gwrthgiliad mwyaf ers i'r mesuriadau cyntaf gael eu cymryd yn 1900.
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ "Jostedalsbreen Park". Directorate for Nature Management - National Parks. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-06-06. Unknown parameter
|deadurl=ignored (help) - ↑ "NVE - Briksdalsbreen". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2008-10-04. Unknown parameter
|deadurl=ignored (help) - ↑ "Briksdalsbreen minkar mindre". Fjordingen (yn Norwegian). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2009-06-26. Unknown parameter
|deadurl=ignored (help)CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ "Ein bre som veks" (yn Norwegian). NRK Sogn og Fjordane.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ↑ Store norske leksikon. "Briksdalsbreen" (yn Norwegian). Cyrchwyd 2010-07-23.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ↑ "fjordingen.no". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-03. Cyrchwyd 2018-07-22.