Rhestr o ddigwyddiadau economaidd Cymru

Hanes Cymru
Cynhanes Cymru Cynhanes Archaeoleg
Oes y Celtiaid Brythoniaid Rhufeiniaid
Oesoedd Canol Oesoedd Canol Oesoedd Canol Cynnar Oes y Tywysogion Goresgyniad Tywysogaeth Cymru Oesoedd Canol Diweddar Rhyfeloedd y Rhosynnau
Cyfnod modern cynnar Cyfnod modern cynnar
Cyfnod modern Cyfnod modern Chwyldro ddiwydiannol 20g Annibyniaeth yr Eglwys Rhyfel Byd I Rhwng y rhyfeloedd Rhyfel Byd II Y Blitz Datganoli
Teyrnasoedd Deheubarth Gwynedd Morgannwg Powys
Pwnc Cyfansoddiadol Demograffig LHDT Milwrol Morwrol Tiriogaethol
Rhestr digwyddiadau Gwleidyddol Economaidd 17g 18g 19g 20g
Iaith Y Gymraeg
Crefydd Derwydd Cristnogaeth
Llenyddwyr Cynfeirdd Gogynfeirdd Beirdd y Tywysogion Beirdd yr Uchelwyr
Llenyddiaeth Cynfeirdd Cymraeg Canol 16g 17g 18g 19g Dogfennau pwysig
Arweinwyr Brenin y Brythoniaid Brenin Cymru Tywysog Cymru Rhestr Prif Weinidog Cymru
Deddfau pwysig Statud Rhuddlan Deddfau Penyd Deddfau 1536 & 1542 Cyfansoddiadol: 1998 2006 2014 2017 2020 Ieithyddol: 1942 1967 1993 2011 2012
Mytholeg a symbolau Draig Y Brythoniaid Draig Goch Mytholeg Arbeisiau Baneri
Hanesyddiaeth Hanesyddiaeth
WiciBrosiect Cymru

Dyma restr o gerrig milltir yn hanes economi Cymru.

Hanes

• Cyn Oes y Rhufeiniaid yng Nghymru roedd llawer o fwyngloddio gan gynnwys copr, aur a haearn
• Roedd arian yn cael eu bathu led led y gwledydd Celtaidd am o leaif mil o flynyddoedd.
• 1300au Melinau gwlân Dyffryn Ceiriog yn peri i ogledd-ddwyrain Cymru fod y rhanbarth mwyaf datblygedig yng Nghymru o ran economi - am ganrif o leiaf.
• 1570 Ffowndri "bras and wire" yn cael ei sefydlu yn Tintern
• 1580au Datblygwyd diwydiant efydd de Cymru gan Almaenwyr a phobl o'r Iseldiroedd.
• 1666 Gwnaed mewnforio gwartheg o Iwerddon yn anghyfreithlon, er mwyn ysgogi'r diwydiant porthmona.
• 1704 Sefydlwyd ffwrnais i doddi plwm ac arian (elfen) yn Gadlys, Bagillt, gogledd-ddwyrain Cymru.
• 1717 Datblygiad pwysig yn y broses o weithio tun.
• 1750 Erbyn hyn roedd 50% o gopr gwledydd Prydain yn dod o ardal Abertawe.
• 1757 Gwaith haearn cyntaf y Cymoedd.
• 1831 Trethi llechi'n cael ei ddiddymu gan y llywodraeth; hyn yn cael effaith gadarnhaol ar economi Cymru.
• 1834 Diddymu treth ar y glo.
• 1855 Y tren cyntaf yn cyrraedd o'r Rhondda i Ddociau Caerdydd.
• 1859 Mwyngloddio efydd ar ei anterth.
• 1861 Dull newydd o greu dur drwy "open hearth" yn cael ei ffurfio gan William Seamens.
• 1862 Mwyngloddio plwm yn ei anterth.
• 1869 Mwyngloddio arian yn ei anterth.
• 1883 Y diwydiant zinc yn ei anterth.
• 1885 Gwaith dur Brymbo yn agor.
• 1896 Streic Mawr y Penrhyn.
• 1898 Y diwydiant llechi yn ei anterth.
• 1902 Y gwaith trin nicel mwya'n y byd yn agor yng Nghlydach gan Ludwig Mond.
• 1904 Y diwydiant aur ar ei anterth.
• 1908 Ffatri Almaenig i greu silc artiffisial yn agor yn Greenfield, Sir Fflint.
• 1913 Y diwydiant glo yn ei anterth.
• 1921 Purfa olew Llandarcy yn agor. Fe'i dewisiwyd y lleoliad hwn oherwydd ei agosatrwydd at Borthladd Abertawe.
• 1932 Mwy nag erioed o bobl yn ddi-waith yng Nghymru.
• 1933 Cynllun Marchnata Llaeth yn cael ei lansio; hyn yn gwarantu pris teg i'r ffermwr.
• 1936 Y stad ddiwydiannol cyntaf yn agor: yn Nhrefforest.
• 1938 Gwaith dur Glyn Ebwy yn agor; y cyntaf o'i bath i gynnig cynhyrchu "un llinell".
• 1939 Ffatri awyrennau'n agor ym Mrychdyn, Sir Fflint. Cwmni De Havilland.
• 1948 Ffatri Hoover yn agor ym Merthyr Tydfil.
• 1955 Undeb Ffermwyr Cymru'n cael ei sefydlu.
• 1960 Purfa olew cyntaf Aberdaugleddau'n agor gan gwmni Esso.
• 1962 Agor drysau Gwaith Dur Llanwern.
• 1964 Y glo olaf yn cael ei allforio o Fae Caerdydd.
• 1967 Dros 20,000 o dai'n cael eu codi: record.
• 1968 Atomfa Trawsfynydd yn dechrau gweithio.
• 1971 Gwaith Rio Tino Zinc yn cael ei ddatblygu ymhellach.
• 1972 Atomfa Wylfa yn dechrau ar ei waith o greu trydan.
• 1973 Japan yn buddsoddi am y tro cyntaf mewn gwaith gwneud teledai Sony, ym Mhen-y-bont ar Ogwr.
• 1973 TUC Cymru'n cael ei sefydlu.
• 1980 Gwaith dur Shotton yn cau.