Dorothy Allison
| Dorothy Allison | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 11 Ebrill 1949  Greenville, De Carolina |
| Dinasyddiaeth |  Unol Daleithiau America |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | bardd, nofelydd, ysgrifennwr, ymgyrchydd dros hawliau merched |
| Adnabyddus am | Trash: Short Stories, Bastard Out of Carolina, Skin: Talking About Sex, Class & Literature, Cavedweller |
| Prif ddylanwad | Toni Morrison |
| Gwobr/au | Gwobr Lenyddol Lambda |
| Gwefan | https://www.dorothyallison.com |
Awdur Americanaidd yw Dorothy Allison (ganwyd 11 Ebrill 1949) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel bardd, nofelydd, awdur a ffeminist. Ymhlith y gwaith pwysig a nodedig yr ysgrifennodd mae: Trash: Short Stories, Bastard Out of Carolina, Skin: Talking About Sex a Class & Literature.
Fe'i ganed yn Greenville, De Carolina ac wedi gadael yr ysgol mynychodd Brifysgol Talaith Florida a Choleg Eckerd.[1][2][3]
Mae ei gwaith yn canolbwyntio ar frwydr dosbarth, cam-drin rhywiol, cam-drin plant, ffeministiaeth a lesbiaeth. Mae hi'n "femme lesbiaidd" hunan-ddynodedig.[4] Enillodd nifer o wobrau am ei hysgrifennu, gan gynnwys sawl Gwobr Lenyddol Lambda. Yn 2014, etholwyd Allison i fod yn aelod yng Nghymrodoriaeth Awduron y De (Fellowship of Southern Writers).[5]
Magwraeth a cham-drin rhywiol[golygu | golygu cod]
Ganwyd Dorothy E. Allison yn Greenville, De Carolina i Ruth Gibson Allison, a oedd yn bymtheg ar y pryd. Roedd ei mam sengl yn wael, yn gweithio fel gweinyddes a chogydd. Priododd Ruth yn y pen draw, ond pan oedd Dorothy yn bump oed, dechreuodd ei llystad ei cham-drin yn rhywiol. Parhaodd y cam-drin hwn am saith mlynedd. Yn 11 oed dywedodd Dorothy wrth berthynas amdano, a ddywedodd wrth ei mam. Gorfododd Ruth ei gŵr i adael Dorothy yn llonydd, ac arhosodd y teulu gyda'i gilydd. Ni pharhaodd y seibiant yn hir, wrth i'r llystad ailddechrau'r cam-drin rhywiol, gan barhau am bum mlynedd arall. Dioddefodd Dorothy yn feddyliol ac yn gorfforol, gan ddal gonorrhoea na chafodd ei ddiagnosio a'i drin nes ei bod yn ei 20au a olygai na allai gael plant.[6]
Symudodd teulu Allison i ganol Florida i ddianc rhag dyled. Tystiodd Allison i nifer o aelodau'r teulu farw oherwydd tlodi eithafol. Hi oedd y person cyntaf yn ei theulu i raddio o'r ysgol uwchradd, gan lwyddo fel myfyriwr er gwaethaf bywyd anhrefnus ei chartref. Cymhwysodd fel 'Ysgolor Teilyngdod Cenedlaethol'. Yn 18 oed, gadawodd ei chartref a chofrestru yn y coleg.
Coleg[golygu | golygu cod]
Yn gynnar yn y 1970au, mynychodd Allison Goleg Presbyteraidd Florida (Coleg Eckerd bellach) ar ysgoloriaeth Teilyngdod Genedlaethol. Tra yn y coleg, ymunodd â mudiad i fenywod a dywed mai "ffeministiaid milwriaethus" a anogodd hi i ysgrifennu. Ar ôl graddio gyda gradd B.A. mewn anthropoleg, dechreuodd astudiaethau graddedig mewn anthropoleg ym Mhrifysgol Talaith Florida.[7]
Sgwennu[golygu | golygu cod]
- The Women Who Hate Me: Poems by Dorothy Allison (1983)
- Trash: Short Stories (1988) ISBN 9780452283510
- The Women Who Hate Me: Poetry 1980–1990 (1991) ISBN 978-0932379986
- Bastard Out of Carolina (1992) ISBN 9780452297753
- in: Talking About Sex, Class & Literature (1994) ISBN 9780044409441
- Two or Three Things I Know for Sure (1995) ISBN 9780006548812
- Cavedweller (1998) ISBN 978-0452279698
- She Who (TBA)
Ffilmyddiaeth[golygu | golygu cod]
- Bastard Out of Carolina (1996)
- 2 or 3 Things But Nothing for Sure (1997)
- After Stonewall (1999)
- Cavedweller (2004), cynhyrchwyd gan Lisa Cholodenko gyda Aidan Quinn a Kyra Sedgwick
Llwyfan[golygu | golygu cod]
- Cavedweller (2003), addaswyd i'r llwyfan gan Kate Moira Ryan, a fferfformiwyd yn y New York Theatre Workshop
Anrhydeddau[golygu | golygu cod]
- Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Gwobr Lenyddol Lambda .
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Cyffredinol: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12150923s. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
- ↑ Rhyw: http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12150923s. ffeil awdurdod y BnF. dyddiad cyrchiad: 10 Hydref 2015.
- ↑ Dyddiad geni: "Dorothy Allison". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Dorothy Allison". Cyrchwyd 9 Hydref 2017. "Dorothy Allison". Cyrchwyd 9 Hydref 2017.
- ↑ Ed. Burke, Jennifer Clare (2009). Visible: A Femmethology Vol. 2. Homofactus Press. t. 44. ISBN 978-0978597351.
- ↑ "Dorothy Allison". The Fellowship of Southern Writers. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 28 Awst 2015. Cyrchwyd 20 Mawrth 2014. Unknown parameter
|deadurl=ignored (help) - ↑ Contemporary Authors Online. Detroit, Michigan: Gale. 2004. ISBN 978-0-7876-3995-2.
- ↑ "Depth, From The South At Hamilton College, Dorothy Allison Offers Crowd A Sip Of Reality." Laura T. Ryan Staff. The Post-Standard (Syracuse, NY). STARS; p. 21, 22 Hydref 2000